Muğla
Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi ve Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik
Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Turhan
Togan, 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü kapsamında bilgilendirmelerde bulundu.
Hepatit
karaciğer dokusunun iltihabı olarak bilinmektedir. Bu iltihaba otoimmün
reaksiyonlar, virüsler ve çeşitli kimyasal ajanlar neden olabilmektedir.
Hepatit etyolojisinde A, B, C, D ve E
gibi adlandırılan beş ana hepatiti virüs türü yer almaktadır. Bu türlerin hepsi
karaciğer rahatsızlığına yol açmaktadır. Genellikle bulaşma yolları, hastalığın
şiddeti, coğrafi dağılımı ve önleme yöntemleri gibi her biri farklı özelliklere sahiptirler.
Hepatit
A ve E için en sık bulaş kaynağı fekal ve oral yoldan olmaktayken, B, C ve D
için en sık bulaş kontamine kan ve kan ürünleri kullanılması, yine kontamine
ekipman kullanılarak yapılan cerrahi tıbbi işlemler, doğum sırasında anneden
bebeğe ve cinsel temas yoluyla olmaktadır.
Hepatit
A ve E de korunmak için kirli su kullanılmaması, tükettiğimiz besinlerin
temizliği ve hijyeni önem arz etmektedir. Hepatit A virüsü aşı ile korunmanın
mümkün olduğu türüdür. Aşı 0. ve 6. ay
olmak üzere 2 doz olarak uygulanmaktadır.
Hepatit
E bulaş şekli ve kliniği Hepatit A ile benzer olmakla birlikte özellikle
gebelerde ciddi tablolara neden olmaktadır. Gebelikte son 3 ayda düşük riskini
arttırmaktadır. Aynı zamanda ciddi karaciğer yetmezliği tablosu ve buna bağlı
ölüm gelişebilmektedir. Hepatit E için özgün bir tedavi ve aşılaması
bulunmamaktadır.
Hepatit
B ve C özellikle kronikleşme gösteren hepatit etkenleridir. Karaciğer sirozu,
karaciğer kanseri ve viral hepatit kaynaklı ölümlerin en yaygın nedenidirler. Hepatit
B için aşılama ve güncel etkin tedavi seçenekleri mevcuttur. Hepatit B
aşılaması 0., 1. ve 6. Aylarda uygulanmaktadır. Hepatit B olan hastalarda aynı
zamanda defektif bir virüs olarak adlandırılan Hepatit D enfeksiyonu da
gözlemlenmektedir. Hepatit D virüsü tek başına enfeksiyon etkeni değildir.
Hepatit tablosuna neden olması için Hepatit B virüsüne ihtiyaç duyar. Hepatit C
için etkin bir aşılama şeması bulunmamaktadır. Şuan güncel olarak Hepatit C için
etkin tedavi seçenekleri mevcuttur.
Dünya
sağlık örgütünün güncel verisine göre 354 milyon insan Hepatit B ve C ile
yaşamaktadır. Bu taşıyıcı ve kronik enfeksiyona bağlı zamanla, siroz ve kanser
riski artmaktadır. Aynı zamanda insanlar arasında bulaşma riskini de
taşımaktadır. Bu nedenle öncellikle bulaş önlemlerine dikkat edilmelidir.
Aşılama takvimlerine uyulmalıdır. Hepatit gelişen hastalarda uygun şekilde
tedavi yapılmalıdır. Bu sayede Hepatit tablosunun yayılması engellenmelidir. Her
yıl 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü bu önemli sağlık sorununa dikkat çekmek için hepatit
B virüsünü (HBV) keşfeden ve virüs için ilk
hepatit B aşısını geliştiren Dr. Baruch Blumberg'un doğum günü olarak
kutlanmaktadır.
“Sadece
bir hayatımız ve sadece bir karaciğerimiz var.”
Hepatitin
tedavi edilebilir ve aşıyla önlenebilir bir hastalık olduğunu unutmadan,
karaciğer sağlığının korunması için;
Alkol
tüketimi azaltmalı,
Aşılama
programlarına uyulmalı,
Sağlıklı
bir kiloya ulaşılmalı ve korunmalı,
Uzun
süredir hemodiyalize giren hastalar, yüksek tansiyonu ve diyabeti olan
hastalar, damar içi ilaç kullananlar,
birden fazla cinsel partneri bulunanların, düzenli kontrollerini aksatmamaları
oldukça önemlidir.