Serviks Kanseri Neden Önemli?
Serviks Kanseri, rahim ağzı (serviks) olarak adlandırılan, rahmin alt kısmının kanseri olup bu bölgenin yüzeyini oluşturan hücre tabakasının anormal hücrelere dönüşmesiyle ortaya çıkabilir. Bu hücrelerde oluşan değişikler çok yavaş seyirli olarak öncelikle anormal hücre, sonra prekanseröz (kanser öncüsü) hücre ve en sonunda kanser hücresine dönüşür.
Serviks kanseri, uzun bir pre invaziv (kanser öncüsü) evresi olması, günümüzde servikal sitoloji tarama programlarının ve HPV (insan papilloma virüs) aşısının olması ve pre invaziv lezyonların tedavisinin mümkün olması nedeniyle önlenebilir bir hastalıktır.
Kansere dönüşme süreci, %99.7 yüksek riskli HPV kronik enfeksiyonu ve sebep olan ek risk faktörleriyle önlenebilir bir kanser tipidir. Yüksek riskli HPV tipleriyle (HPV 16, HPV 18, HPV 31, HPV 33, HPV 45, HPV 52 ve HPV 58) kalıcı HPV enfeksiyonu serviks kanserinin nedenidir. Serviks Kanseri dünyada ölüm nedeniyle ile kadınlar arasında en sık görülen 4. Kanser türüdür.
Risk Faktörleri Nelerdir?
İlk cinsel ilişkide genç yaş (<16), çoklu cinsel partner, sigara ve tütün tüketmek, çok doğum yapmak ve ilk doğumu genç yaşta yapmak, düşük sosyoekonomik düzey ülkede yaşamak, kronik bağışıklık baskılayıcı hastalıklar, 30 yaşın üzerinde olup tedavi edilmemiş kronik HPV ve başka cinsel yolla bulaşan (Herpes virüs, Klamidya, HIV) enfeksiyonunun olması risk faktörlerindendir.
Belirtileri Nelerdir?
İlişki sonrası kanama ve ağrı en sık olmak üzere, kötü kokulu vajinal akıntı, kilo kaybı, sırt bacak ve genital ağrı, idrar yaparken ağrı, mens dönemi dışında kanama, normalden uzun süren kanama ve menopoz sonrası kanama.
Erken Teşhis
Serviks kanseri HPV ile ilişkili olan en yaygın hastalıktır. HPV ayrıca kadın ve erkeklerde vulvar, vajinal, orofaringeal kanserlerine de neden olmaktadır. HPV’nin tespiti, erken dönemde serviksteki kanser öncülü değişikliklere işaret ederek kanser teşhisini kolaylaştırmaktadır. Günümüzde serviks kanserini önlemeye veya erken tanıya yardımcı olmak üzere geliştirilmiş iki tarama testi yaygın şekilde kullanılmaktadır.
Tarama Testleri
Ülkemizde 30-65 yaş arası kadınlara 3 yılda bir pap smear, 5 yılda bir HPV testi ücretsiz olarak hastaneler ve birinci basamak sağlık kuruluşlarında (Aile Sağlığı Merkezleri, Toplum Sağlığı Merkezleri, Sağlıklı Hayat Merkezleri ve Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM) kolayca yapılmaktadır.
Tedavi
Cerrahi, radyoterapi, kemoterapi veya kemoradyasyonla tedavi sağlanır.
Cerrahi erken evre serviks kanserlerinde bir tedavi seçeneğidir ancak ilerlemiş hastalarda cerrahi yapılamamaktadır. Serviks kanserinin taranıp erken tanı koyulması tedavi seçeneklerini ve hastaların sağ kalım oranlarını önemli bir ölçüde değiştirmektedir.
Korunma
Dünya Sağlık Örgütü, 2020 yılında HPV'ye karşı küresel bir aşılama hedefi belirlemiştir. Bu hedef, 2030 yılına kadar dünya genelindeki 9 yaşındaki kız çocuklarının %90'ının HPV aşısı ile aşılanmasıdır. Bu hedef, HPV'nin yol açtığı kanserlerin büyük bir kısmını önlemeyi amaçlamaktadır. Erginlik öncesi aşılama sayesinde HPV enfeksiyonu ve yol açabileceği kanserlere karşı korunma sağlanmış olur.
HPV aşısı olan kadınlarda, ulusal tarama programının bir parçası olarak düzenli serviks taraması hâlâ zorunludur.
Unutmayalım!
30 yaşından itibaren tarama testlerini düzenli bir şekilde yaptırılması. Güvenli cinsel ilişki konusunda danışmanlık hizmeti alma ve özellikle cinsel yolla bulaşabilecek hastalıklara karşı tedbirli olunması. Erkeklerin sünnet olması. Tütün ve tütün ürünlerinin kullanılmaması oldukça önemlidir.
“Bilgilenin, Bilgilendirin, Doğru Bilgiye Ulaşın.”